SILIKOZ RIVOJLANISHIDA OʻPKA FIBROZI BIOMARKERLARI OʻRNI VA VA ZAMONAVIY DIAGNOSTIKA USULLARI

Abstract

Silikoz - bu oʻpka fibrozining oʻziga xos shakli boʻlib, kremniy dioksidi kristali ta’sir qilish bilan bogʻliq kasallik dir. Kremniy dioksidi ta’sir qilish silikoz kasalligidan tash qari surunkali obstruktiv oʻpka kasalligi, saraton va oʻpka infektsiyalari, ayniqsa oʻpka sili xavfini oshiradi. Hozirgi vaqtda silikoz ilgari ta’sir koʻrsatgan ishchilarda standart rentgenologik belgilar paydo boʻlgandan keyin va qaytarib boʻlmaydigan holatlarda tashxis qilinadi. Shuning uchun silikozni erta bosqichlarda, rentgen nurlari belgilari paydo boʻlishidan oldin aniqlay oladigan oʻziga xos va invaziv boʻl magan usullarni topish kerak boʻladi. Biz silikozni boshqar ishda yuqori potensialga ega boʻlgan bir nechta diagnostik, monitoring va bashorat qiluvchi biomarkerlarni taqdim etamiz, masalan: CC16 (Klara xujayrasi 16, epiteliya hu jayralarini yoʻq qilishning bilvosita belgisi), KL-6 (Krebs von den Lungen 6 alveolyar epiteliya shikastlanishining bilvosi ta belgisi) va MMP-2. Tadqiqotlar shuni koʻrsatdiki, yuqori da aytib oʻtilgan barcha belgilar silikozning rivojlanishini erta tashxislash yoki baholash uchun yuqori salohiyatga ega va radiologiyaga istiqbolli alternativ hisoblanadi.